Yahya Sinvar’ın Ölümü: Gazze’de Yeni Bir Dönem mi Başlıyor?
İsrail’in Hamas lideri Yahya Sinvar’ın öldürüldüğünü duyurması, Gazze’deki dengeleri nasıl değiştirecek? Ateşkes görüşmeleri için yeni bir kırılma noktası olabilir mi?
Hamas lideri Yahya Sinvar, uzun zamandır grubun en etkili liderlerinden biri olarak görülüyordu. Gazze Şeridi’nin altındaki tünellerde gizli kalmasına rağmen büyük bir güce sahipti. Ephrat Livni’nin The New York Times’ta belirttiği gibi, Sinvar’ın öldürülmesi, çatışmanın sona ermesi umutlarını artırabilir.
Sinvar, Hamas’ın Gazze’deki askeri stratejisinin planlayıcısı olarak biliniyordu ve Ağustos ayında grubun siyasi bürosunu da yönetmek üzere seçilince gücünü pekiştirdi. Bu göreve, grubun siyasi şefi İsmail Haniye’nin suikasta kurban gitmesinin ardından getirilmişti.
Sinvar’ın Yetişme Yılları
1962 yılında Gazze’de doğan Sinvar, İsrail devletinin kuruluşunu çevreleyen savaşlar sırasında kaçan ya da kaçmak zorunda kalan yüz binlerce Filistinli Arapla birlikte evlerini terk eden bir ailenin çocuğuydu. Bu yerinden edilme, onun 1980’lerde Hamas’a katılma kararını derinden etkiledi.
Sinvar, Hamas’ın kurucusu Şeyh Ahmed Yasin tarafından görevlendirilmiş ve El Mecd olarak bilinen bir iç güvenlik biriminin başına getirilmişti. Görevi, İslami ahlak yasalarını ihlal ettiğinden ya da İsrailli işgalcilerle işbirliği yaptığından şüphelenilen kişileri bulup cezalandırmaktı.
Hapishane Hayatı ve Sonrası
1988 yılında dört Filistinliyi öldürdüğü için hapse atılan Sinvar, yirmi yıldan fazla bir süreyi İsrail’de hapiste geçirdi. Bu süre zarfında İbranice öğrendi ve İsrail kültürü ve toplumuna dair bir anlayış geliştirdi. Hapisteyken online bir üniversite programından yararlandı ve İsrail basınını yakından takip etti.
Sinvar, 2011’de bir esir takasıyla serbest bırakıldığında, İsrail askerlerini ele geçirmenin, İsrail tarafından hapsedilen Filistinlileri serbest bırakmak için en etkili yol olduğunu söyledi. Hapisten çıktıktan sonra evlendi ve çocuk sahibi oldu.
Sinvar’ın Ölümü ve Ateşkes Müzakerelerine Etkisi
Sinvar, Hamas Lideri İsmail Haniye'nin ağustos ayında Tahran'da öldürülmesinin ardından Hamas'ın genel lideri olarak atanmıştı. İsrail ayrıca İran destekli Hizbullah hareketinin lideri Hasan Nasrallah'ı ve örgütün askeri kanadının üst düzey liderlerinin çoğunu geçen ay Beyrut'ta öldürdü.
Sinvar’ın ölümü, çatışmanın sona ereceğine dair umutları artırabilir. Hem Sinvar hem de İsrail hükümeti, aylar süren ateşkes müzakereleri sırasında uzlaşmayı reddetmişti. Sinvar’ın ölümü, Hamas’ı İsrail’in bazı taleplerini kabul etmeye sevk edebilir ya da İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’ya sembolik bir zafer kazandırarak kendi müzakere tutumunu yumuşatmak için ihtiyaç duyduğu siyasi kılıfı sağlayabilir.
Mısır ve Katar’da gerçekleşen ateşkes görüşmelerinde, Sinvar’ın onayı olmadan herhangi bir taviz verilmediği biliniyor. Hamas yetkilileri, Sinvar’ın grubun kararlarında son söze sahip olmadığını iddia etse de, Gazze’deki liderlik rolü ve güçlü kişiliği ona büyük bir önem kazandırdı.
Ephrat Livni’nin belirttiği gibi, Sinvar’a danışılmadan alınabilecek hiçbir karar yoktu. Sinvar, sıradan bir lider değil, güçlü bir insan ve olayların mimarıydı. Bu nedenle, onun ölümü Gazze’deki dengeleri önemli ölçüde değiştirebilir.
