Ünlü ekonomist David Rosenberg: Bu mega balon patlayacak
Ünlü ekonomist David Rosenberg, piyasanın aşırı değerlendiğini ve S&P 500'ün temel değerlere göre yüzde 25 daha yüksek seviyede olduğunu belirtti. Büyük bir düşüş riski konusunda yatırımcıları uyardı.
Rosenberg, son birkaç yıldır resesyon beklentisinde bulunuyor ve Eylül ayındaki istihdam artışının, düşüş trendinde bir istisna olduğunu savunuyor. Ekonomide zayıflık belirtilerine dikkat çekiyor. Fed'in faiz indirimi önlemlerine rağmen, Rosenberg ekonominin yüksek faiz oranlarının baskısıyla resesyona girme ihtimalinin daha yüksek olduğunu düşünüyor.
Mega Balon Patlayacak
Rosenberg, müşterilerine gönderdiği notlarda, S&P 500'ün bu yıl yüzde 23'lük bir artış kaydetmesine ve yeni zirvelere ulaşmasına rağmen, yatırımcıları açgözlülük yapmamaları konusunda uyardı. Rosenberg, piyasanın aşırı değerlendiğini ve yatırımcıların sonunda büyük zarar görebileceğini belirtti.
- Tüm Zamanların En Büyük Momentum Odaklı Hisse Senedi Piyasası: Rosenberg, 9 Ekim tarihli notunda "Bu, tüm zamanların en büyük momentum odaklı hisse senedi piyasası" diye yazdı.
- Mega Balon Patlayacak: 18 Ekim'deki notunda ise "Bu mega balon patladığında, muazzam olacak. Şu an, momentumun ya da sürü psikolojisinin peşinden gidilecek zaman değil" ifadelerini kullandı.
Ekonomik Göstergeler
Rosenberg, karamsar beklentilerinin büyük bir sebebinin, üç farklı ölçütün ortalamadan iki standart sapma uzakta olması olduğunu belirtti: hisselere yapılan yatırımlar, piyasa değerlemeleri ve yatırımcı hissiyatı. Spesifik ölçütlerden bahsetmese de, birçok yaygın gösterge bu iddialarını doğruluyor.
- Hanehalkı Hisse Sahipliği: Bu yılın başında hanehalkı hisse sahipliği, varlıkların yüzde 40'ını aştı ve bu oran dot-com balonu döneminde ulaşılan seviyeleri geçti.
- Değerlemeler: Shiller döngüsel olarak ayarlanmış fiyat-kazanç oranı ve Wilshire 5000-GSYH oranı dikkat çekiyor.
- Yatırımcı Hissiyatı: AAII Duyarlılık Anketi'nde, katılımcıların yüzde 45,5'i kendini iyimser olarak tanımladı ve bu oran, tarihsel ortalama olan yüzde 37,5'in üzerinde. Ancak katılımcıların neredeyse yarısı, piyasanın aşırı değerli olduğunu düşünüyor.
Piyasa Değerlemeleri
Rosenberg'e göre, S&P 500, temel değerlerin işaret ettiği seviyenin en az yüzde 25 üzerinde. 9 Ekim tarihli notunda "Fiyatlar, son bir yılda kazanç büyümesini geride bıraktı ve bu, klasik bir kazanç odaklı yükseliş olsaydı, S&P 500'ün 5,751 yerine 4,600 seviyelerinde olması gerekirdi. Üstelik, analistlerin hisse başına kazanç (EPS) revizyonları tamamen aşağı yönlü." ifadelerini kullanmıştı.
Ekonomik Görünüm
Rosenberg'in piyasa hakkındaki karamsar görüşleri, ekonomiye dair olumsuz bir beklentiyle de örtüşüyor. Eylül ayında beklentilerin üzerinde gelen istihdam raporunun düşüş trendi içinde bir istisna olduğunu ve hala bir resesyon beklediğini belirtti.
- Zayıflık Belirtileri: İşsizlik oranı yükselirken açık iş pozisyonları ve yeni işe alımların azalmasıyla zayıflık belirtileri ortaya çıkmaya başladı.
- Faiz Oranları: Federal Rezerv, Eylül ayında faiz oranlarını 50 baz puan indirerek ekonomideki yavaşlamayı önlemek için harekete geçti. Ancak, ekonominin yeni bir iş döngüsünün başında mı yoksa yüksek faiz oranlarının baskısıyla resesyona mı gireceği hala belirsiz.
Rosenberg, ikinci senaryonun daha olası olduğunu düşündüğünü ve bu nedenle, son yıllarda agresif bir şekilde yükselen piyasada şu an yatırım yapmanın riskli olduğunu belirtti.
18 Ekim tarihli notunda Rosenberg, "Para yönetimi, her zaman sermayeyi korurken kazançtan bir kısmını yakalamak anlamına gelir" diye yazdı.
J.P. Morgan Örneği Verdi
"J.P. Morgan'ın, düşükten alıp yüksekten satarak değil, boğa piyasasının ortasındaki yüzde 60'lık dilime katılarak zengin olduğu söylenir. Biz o noktayı çoktan geçtik."
David Rosenberg'in 2008 Finansal Krizini Öngörmüştü
David Rosenberg, 2008 finansal krizini öngören bir ekonomist olarak tanınmaktadır. O dönemde, ekonomideki zayıflık belirtilerini ve aşırı değerlenmeyi vurgulayarak, bir resesyonun yaklaşmakta olduğunu öngörmüştü.
Rosenberg, 2007'de olduğu gibi, günümüzde de benzer bir durumun yaşandığını belirterek, hisse senedi fiyatları ve ev fiyatlarının gelir ve karlılık seviyelerine göre aşırı yüksek seviyede olduğunu vurguluyor. Ayrıca, kredi kartları ve otomobil kredilerinde gecikmeler artıyor ve gölge bankacılık sektöründe tehlikeli miktarda borç var ve tüm bunlar mega balonun patlayacağının işareti olabilir.