İran ve ABD Arasında Gerilim Tırmanıyor: Nükleer Kriz Savaşa mı Dönüşecek?

0

BEĞENDİM

0

Amerika Birleşik Devletleri ile İran arasında uzun süredir devam eden nükleer gerilim, son günlerde yeniden alevlendi. Washington yönetimi, İran’ın nükleer faaliyetlerine karşı sert açıklamalarda bulunurken, bölgedeki askeri varlığını da dikkat çekici biçimde artırdı.

ABD Başkanı Donald Trump, İran ile yapılması planlanan nükleer görüşmelerin başarısız olması durumunda, Tahran’ın “ciddi sonuçlarla” karşı karşıya kalacağını belirtti. Trump, “İran’ın nükleer silaha sahip olmasına asla izin vermeyeceğiz. Diplomatik yollar tükenirse askeri müdahale gündeme gelir,” ifadelerini kullandı.

ABD’den B-2 Bombardıman Hamlesi

Bu açıklamaların ardından ABD ordusu, Hint Okyanusu’ndaki Diego Garcia Üssü’ne altı adet B-2 Spirit tipi bombardıman uçağı konuşlandırdı. Pentagon, bu adımın doğrudan İran’a yönelik bir tehdit olup olmadığını net olarak belirtmese de, Savunma Bakanı Pete Hegseth, bu gelişmenin “bölgedeki herkes için açık bir mesaj” taşıdığını söyledi.

Hegseth, “Bu uçaklar caydırıcılığın sembolüdür. İran nasıl yorumlar bilemem ama Başkan Trump ne istediğini açıkça belirtti: Barışçıl bir çözüm,” dedi.

Ancak sadece 20 adet bulunan bu son derece gelişmiş bombardıman uçaklarının bölgeye gönderilmesi, uzmanlar tarafından olası bir askeri müdahale hazırlığı olarak yorumlandı.

İran’dan Sert Yanıt: UAEA ile İşbirliği Askıya Alınabilir

İran cephesinden ise bu askeri baskıya karşılık olarak net ve sert mesajlar geldi. Ülkenin dini lideri Ayetullah Ali Hamaney’in üst düzey danışmanı Ali Şemhani, ABD’nin baskısının devam etmesi durumunda, Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) ile iş birliğini durdurabileceklerini açıkladı.

Şemhani, “Eğer ABD’nin askeri tehditleri sürerse, UAEA müfettişlerinin sınır dışı edilmesi ve tesislere erişimin engellenmesi gibi adımlar atabiliriz,” dedi. Ayrıca zenginleştirilmiş uranyumun daha güvenli bölgelere taşınmasının da gündemde olduğunu belirtti.

Diplomasi Krizinde Arabulucu Rusya

Taraflar arasında müzakerelerin nasıl yürütüleceği konusunda da ciddi bir görüş ayrılığı bulunuyor. ABD Başkanı Trump, görüşmelerin doğrudan yapılacağını ifade ederken, İranlı yetkililer ise sürecin Umman aracılığıyla dolaylı yollarla sürdürüldüğünü savunuyor. Bu durum, iki ülke arasındaki güvensizliğin derinleştiğini gösteriyor.

Öte yandan, bugün İstanbul’da Rusya’nın arabuluculuğunda başlayan yeni diplomatik görüşmeler, hem bölgesel bir savaşın önlenmesi hem de küresel barış çabaları açısından kritik önem taşıyor.

Nükleer Programda Son Durum

İran, nükleer programının barışçıl amaçlar taşıdığını savunmaya devam ederken, Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA), Tahran’ın 2015 yılında imzalanan nükleer anlaşmadaki sınırlamaları aştığını ve yüksek oranda zenginleştirilmiş uranyum üretmeye başladığını bildiriyor.

Batılı ülkeler, bu düzeyde zenginleştirilmiş uranyumun sadece enerji ya da sağlık alanlarında kullanılmasının inandırıcı olmadığını öne sürüyor. İran ise programın enerji üretimi ve tıbbi araştırmalar için geliştirildiğini iddia ediyor.

Trump, göreve geldiği ilk dönemde ABD’yi nükleer anlaşmadan çekmiş ve İran’a yönelik ağır yaptırımları yeniden devreye sokmuştu. Bu kararın ardından İran, nükleer faaliyetlerini hızlandırmıştı.

ABD ve İran arasındaki nükleer kriz, hem diplomatik hem de askeri cephede tansiyonu artırıyor. Diego Garcia’ya gönderilen bombardıman uçakları ve karşılıklı tehditler, olası bir çatışma riskini gündeme getirirken, İstanbul’daki yeni görüşmeler barış umutlarını canlı tutuyor.