Gıdada enflasyon patlaması: Üretim artarken maliyetler el yakıyor
Türk gıda sektöründe üretimde toparlanma yaşanırken, enflasyon son altı ayın zirvesine ulaştı. Artan siparişler iyileşme sinyalleri verirken, yüksek maliyetler gıda fiyatlarını da yukarı çekiyor.
Türkiye İmalat PMI endeksi, ekim ayında 45,8'e yükselerek eylül ayındaki 44,3 seviyesinden toparlandı. Ancak 50'nin altında seyreden bu seviye, imalat sektöründeki olumsuz faaliyet koşullarının devam ettiğini gösteriyor.
Nisan ayından bu yana düşüş eğiliminde olan Türkiye ekonomisi, yeni siparişler ve ihracatta beklentilerin altında bir performans sergiliyor. Zorlu piyasa koşulları talep üzerinde baskı oluşturmaya devam ediyor.
Gıda sektörü üretim yeniden büyümeye geçti
İstanbul Sanayi Odası'nın (İSO) Türkiye Sektörel PMI Ekim 2024 raporuna göre, genel imalat sektöründe zorlayıcı koşullar devam etse de gıda sektörü pozitif bir ayrışma gösterdi. Gıda ürünleri, üç aylık bir duraklamanın ardından ekim ayında yeniden büyümeye geçti. Gıda sanayisinde üretim hacmindeki artış, yeni siparişlerin toparlanmasına paralel gerçekleşirken, istihdam ve satın alma faaliyetlerinde güçlü iyileşmeler kaydedildi. Ancak bu büyüme, sektörde girdi maliyetleri ve nihai ürün fiyatlarında enflasyonun son altı ayın zirvesine çıkmasına neden oldu.
Türk gıda üreticileri, izlenen diğer sektörlere kıyasla en yüksek maliyet baskılarını yaşadı. Özellikle bakliyat, tahıl ve atıştırmalık ürünlerdeki yüksek talep, sektörün üretim artışına katkı sağladı. Bu durumu, İstanbul Hububat Bakliyat Yağlı Tohumlar ve Mamulleri İhracatçıları Birliği (İHBİR) Başkanı Kazım Taycı, “Okulların açılması ve çocukların ev rutinine dönmesi, atıştırmalık gıda talebini artırdı” diyerek özetledi.
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Yönetim Kurulu Üyesi ve İstanbul Ticaret Borsası (İTB) Başkanı Ali Kopuz, bakliyat toplama sezonunun yoğun geçmesinin de üretimi artırdığını belirtti.
Maliyet artışı yavaşlıyor, ancak halen alarm verici
Türkiye İmalat PMI anketine göre, ekim ayında genel imalat maliyetlerinde bir artış kaydedilse de bu artış, yaklaşık 1,5 yılın en düşük hızında gerçekleşti. Nihai ürün fiyatlarındaki enflasyon da düşüş eğilimine girdi. S&P Global Market Intelligence Ekonomi Direktörü Andrew Harker, “Enflasyonist baskıların hızlanmaması olumlu, ancak firmaların yüksek maliyetlerle mücadele etmek zorunda kalması, büyümenin önündeki en büyük engellerden biri olarak kalmaya devam ediyor” şeklinde açıklamalarda bulundu.
Sonuç itibarıyla, gıda sektöründe yaşanan üretim artışı ekonomik toparlanma adına olumlu bir sinyal olarak görülürken, maliyetlerdeki yüksek enflasyon oranları sektörde fiyat artışlarının devam edeceği anlamına geliyor.
