Esad'dan Yeni Genel Af: 4 Kritik Suç Kapsam Dışında

Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad, 22 Eylül 2024’ten önce işlenen bazı suçlar için genel af ilan etti. Suriye devlet ajansı SANA'nın bildirdiğine göre, Askeri Ceza Kanunu'ndaki iç ve dış firar suçlarını kapsayan kararname ile cezalarda tam af öngörülüyor. Ancak af, yurt içinde saklananların 3 ay, yurt dışında olanların ise 4 ay içinde teslim olmaları şartıyla geçerli olacak.

Af Kapsamı

Genel af, aşağıdaki suçları kapsıyor:

• Firar suçları
• Cünhalar (kabahatten ağır ve cinayetten hafif olan suçlar)
• Çeşitli ihlaller
• İçeride ve dışarıdaki asker kaçaklarına, saklananlar ve adaletten kaçanlara verilecek cezalar

Af kapsamı dışında bırakılan suçlar arasında "topluma ve devlete ciddi saldırılar", "rüşvet", "sahtecilik" ve "genel ahlaka aykırı bazı kabahatler" yer alıyor. Ayrıca, kişinin malına yönelik saldırılarda mağdurların tazminat talepleri de korunacak. Son olarak belirtmek gerekir ki af sadece 22 Eylül 2024 tarihinden önce işlenen suçları kapsıyor.

Kapsam Dışı Bırakılan Suçlar

Af kararnamesinde, dört kritik suç kategorisi kapsam dışında bırakıldı:

1. Topluma ve devlete ciddi saldırı teşkil eden bazı suçlar
2. Rüşvet
3. Sahtecilik
4. Genel ahlaka aykırı bazı kabahatler

Af Süreleri

Kararnameye göre, af kapsamından yararlanmak isteyenler için belirli süreler belirlenmiştir:

• Yurtiçindekiler için: 3 ay
• Yurtdışındakiler için: 4 ay

Mülteciler af kapsamında mı?

Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad'ın ilan ettiği genel af kararnamesi, mültecileri de kapsayacak şekilde geniş bir etki alanına sahip olduğu için potansiyel olarak milyonlarca Suriyeli mülteciyi etkileyebilecek ve büyük bir geri dönüş dalgasına yol açabilecek niteliktedir. Bununla birlikte, Suriye'nin hala güvenli bir yer olup olmadığı konusundaki endişeler ve af kapsamı dışında tutulan suçların belirsizliği, mültecilerin geri dönüş kararlarını etkileyebilecek faktörlerdir.

Önemli Detaylar

• İdam cezaları ömür boyu hapse çevrilecek.
• Af kararı, ülke dışına kaçmış milyonlarca Suriyeliyi de kapsıyor ve bu durum potansiyel olarak büyük bir geri dönüş dalgasına yol açabilir.
• "Topluma ve devlete şiddetli saldırı mahiyetindeki kabahatler" ifadesinin tam olarak hangi suçları kapsadığı net olarak belirtilmemiştir.

Bu genel af kararı, Suriye'deki iç savaşın etkilerini hafifletmeye ve ülkenin normalleşme sürecine katkıda bulunmaya yönelik önemli bir adım olarak görülebilir.

Esad, benzer bir af kararını Ocak 2022'de asker kaçakları için de uygulamıştı.

Af ilan edilmesiyle ilgili uluslararası tepkiler

1. Uluslararası insan hakları örgütleri, Suriye'nin hala güvenli bir yer olmadığını ve geri dönen mültecilerin işkence, zulüm ve diğer insan hakları ihlalleri riski altında olduğunu vurguluyor.
2. Amnesty International gibi kuruluşlar, Suriye'ye zorla geri göndermelerin durdurulması çağrısında bulunuyor ve hiçbir bölgenin mülteci dönüşleri için güvenli olmadığını belirtiyor.
3. Birleşmiş Milletler ve AB raporları da Suriye'nin hala güvenli olmadığı ve geri dönen mültecilerin risk altında olduğu sonucuna varmış durumda.
4. İnsan hakları örgütleri, geçmiş af kararlarının siyasi mahkumları kapsamadığını ve gerçek bir reform adımı olmadığını eleştiriyor.
5. Uluslararası toplum, Suriye'deki keyfi gözaltılar, zorla kaybetmeler ve yargısız infazlar konusunda endişelerini dile getiriyor.
6. Bazı ülkeler, mültecilerin Suriye'ye geri gönderilmesine karşı çıkıyor ve bunun uluslararası hukuka aykırı olduğunu savunuyor.

Özetle, uluslararası toplumun genel yaklaşımı Suriye'nin hala güvenli olmadığı ve mültecilerin geri dönüşü için uygun koşulların oluşmadığı yönünde. Yeni bir af kararı olsa bile, bunun gerçek bir reform adımı olarak görülmesi için uluslararası gözlemcilerin denetimine ve insan hakları standartlarına uygunluğuna bakılması gerektiği vurgulanıyor.