Ergenlikte duygusal destek ve iletişim: Eleştiri yerine empatiyle yaklaşın

Ergenlik, zorlu olduğu kadar şaşırtıcı da bir dönemdir. Çünkü beyin, 12-24 yaşlar arasında büyük ve önemli bir değişim geçirir. Bu beyin gelişimi de gençlerin davranışlarını ve ilişkilerini etkiler. Haliyle birçok ebeveyn, ergenliğe korku ve endişeyle yaklaşır. Halbuki ergenlik, çözülmesi gereken bir problem yahut katlanılması gereken bir zorluklar dönemi değil; aslında bir cesaret ve yaratıcılık kaynağıdır.

Psikolog ve psikoterapist Nermin Sarıbaş, aileleri ergenle iletişimde empatiye davet ederek, yasakların ve sürekli eleştirinin ilişkiyi koparabileceği konusunda uyarılarda bulunuyor.

Ergende Yasaklar İşe Yaramaz: Her Şeye "Hayır" Demekten Kaçının

Ergenlik, bireyin çocukluktan yetişkinliğe geçmeye çalıştığı, zihinsel, bedensel, cinsel ve sosyal olarak hızlı bir değişim yaşadığı önemli bir evredir. Bu süreç, gençlerin kimlik oluşturma ve bağımsızlaşma çabalarının en yoğun olduğu dönemdir. Ergenler, anne babalarından uzaklaşarak akranlarına daha fazla yakınlaşmaya başlarlar. Bu dönemde ailelerin her duruma olumsuz yaklaşmak ve sürekli "hayır" demek yerine, ergenin bireyselleşme çabalarına saygı göstermesi gerekir.

Yasaklar ve sürekli eleştiriler, ergenin kendi kimliğini bulma sürecinde onu daha fazla baskı altına alabilir ve istenmeyen riskli davranışlara yönlendirebilir. Bu nedenle, anne babalar ergenle açık ve net bir iletişim kurmalı ve onları sağlıklı bir şekilde dünyayı keşfetmeleri için teşvik etmelidir.

Ergenlik Döneminde Duygusal Karmaşa ve Riskli Davranışlar

Ergenlik, duygusal dalgalanmaların en yoğun yaşandığı bir dönemdir. Bu dönemde gençler ani öfke patlamaları, aşırı heyecan, ani kararlar ve riskli davranışlar sergileyebilir. Bu tür davranışların, ergenin duygusal gelişiminin bir parçası olduğu unutulmamalıdır. Bu süreçte anne babaların, eleştirel bir yaklaşımdan kaçınarak duygusal destek sağlaması son derece önemlidir.

Ergenlerin, dünyayı anlamaya çalışırken, soyut düşünce yetenekleri gelişir ve bu da yaratıcı düşünceler ve farklı çözümler üretmelerini sağlar. Ancak bu süreç, kimlik bunalımına yol açabilecek belirsizliklerle dolu olabilir. Ailelerin, ergenin bu zorlu süreçte yanında olduğunu hissettirmesi, gencin duygusal olarak daha sağlıklı bir şekilde gelişmesine yardımcı olur.

Ebeveynlerin Rolü: Destekleyici ve Anlayışlı Olun

Ergenlik döneminde ebeveynlerin, çocuğun bireyselleşme sürecine destek olabilmesi için onları anlamaya ve dinlemeye açık olması gerekir. Çocukluk döneminde anne babalar çocuk için birer rol modeldir; ancak ergenlikte bu durum değişir. Ergen, ebeveynlerini daha eleştirel bir gözle görmeye başlar ve kusurlarını fark eder. Bu durum, aile içinde iletişim problemlerine yol açabilir.

Ebeveynlerin ergenlikteki değişimleri anlaması, bu dönemi bir çatışma yerine bir geçiş süreci olarak değerlendirmesine olanak sağlar. Ebeveynler, gençlerin dış dünyayı keşfetmelerine izin vermeli ve onları bu süreçte desteklemelidir. Bu dönemde açık, net ve dürüst bir iletişim kurmak, gencin hem kendini tanımasına hem de güvenli bir şekilde dünyayı keşfetmesine katkı sağlar.

İletişimi Koparmadan Ergeni Desteklemek

Ergenlikteki hızlı fiziksel ve zihinsel değişimler, sinir hücrelerinde ve bağlantılarında önemli değişikliklere yol açar. Bu değişimler, ergenin tecrübeleri ve yaşadığı deneyimler doğrultusunda şekillenir. Bu noktada ebeveynler, ergenin ilgi alanlarını desteklemeli ve ona yeni beceriler kazandırmalıdır. Müzik, spor veya dil gibi alanlarda kazanılan beceriler, ergenin gelişimine katkıda bulunur.

Ebeveynler, ergenin bu süreçte yaptığı değişimlere karşı durmak yerine, onların bireyselleşme çabalarına saygı göstermeli ve onları anlamaya çalışmalıdır. Eleştirmek yerine empatiyle yaklaşmak, gencin duygusal olarak desteklenmesine olanak tanır ve aile içindeki iletişimi güçlendirir.

Mahremiyete Saygı: Ergenin Özel Alanını Koruyun

Ergenlik döneminde, gencin mahremiyetine saygı göstermek son derece önemlidir. Ergenin odası, eşyaları, sosyal medya hesapları gibi kişisel alanlarına saygı göstermek, onun kendine güvenini artırır ve aile içindeki ilişkileri daha sağlıklı bir hale getirir. Ancak, ergenin kendine zarar verebilecek riskli davranışlar sergilediği durumlarda, ebeveynlerin müdahalede bulunması gerekebilir. Bu tür durumlarda, ergenin güvenliğini sağlamak için gerekli önlemler alınmalıdır.

Depresyon ve Kaygı Bozukluğu Gibi Sorunlara Dikkat

Ergenlik döneminde bazı gençlerde depresyon, kaygı bozukluğu, ani kilo kaybı ya da artışı, uyku problemleri gibi psikolojik sorunlar ortaya çıkabilir. Bu belirtilerin göz ardı edilmemesi ve ebeveynlerin durumu ciddiye alarak bir uzmandan destek alması önemlidir. Ergenin psikolojik desteğe ihtiyaç duyabileceği bu dönem, sağlıklı bir zeminde aşılması gereken önemli bir süreçtir.

Ergenle Sağlıklı İletişim İçin Empati ve Destek Şart

Ergenlik dönemi, gençlerin hem duygusal hem de zihinsel olarak büyük bir değişim yaşadığı bir süreçtir. Bu dönemde ebeveynlerin eleştirel bir yaklaşım yerine empatiyle yaklaşması, gencin sağlıklı bir birey olarak gelişmesine katkıda bulunur. Aile içindeki iletişimi koparmadan, ergenin duygusal ihtiyaçlarını anlamaya çalışmak, sağlıklı bir yetişkin olma yolunda önemli bir adımdır.

Bu içerik, genel psikoloji ve ergenlik dönemi gelişimi üzerine yapılan araştırmalar ile uzman görüşlerine dayalı olarak oluşturulmuştur. Metnin içeriği, aşağıda belirtilen kaynaklardan ve uzmanlardan elde edilen bilgilerle zenginleştirilmiştir:

1. SIEGEL Daniel J. (2022). Ergen Beyin Rehberi, Tuti Kitap.
2. AYDIN Betül (2013). Çocuk ve Ergen Psikolojisi, Nobel Yayınları.
3. YALOM Irwin D., & STEINER, Hans (2015). Ergen Terapisi, Prestij Yayınları.
4. Psikolog ve psikoterapist Nermin Sarıbaş (2024). Gazete Oksijen

Psikoloji alanındaki bu kaynaklar, ergenlik döneminin duygusal ve zihinsel gelişim süreci, aile-ergen ilişkisi ve sağlıklı iletişim stratejileri hakkında detaylı bilgi sunmaktadır.