Emeklilik yaşında değişiklik 2025'te hayata geçiyor: Emeklilik yaşı otomatik belirlenecek

Yayınlanan 2025 Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı'nda, sosyal güvenlik alanında köklü reformların hayata geçirilmesine yönelik önemli eylemlerin yer aldığı ifade edildi. Bu düzenlemelerin başında, emeklilik yaşına ilişkin yapılacak yeni düzenlemeler ve emeklilik öncesi çalışma sürelerinin uzatılmasıyla ilgili düzenlemeler bulunuyor. Ayrıca, sosyal güvenlik sisteminin mevcut istatistik kapasitesinin geliştirilmesi hedefleniyor.

Hayat Tablosu ile Emeklilik Yaşı Otomatik Belirlenecek

Resmi Gazete'de yayımlanan 2025 yılı programına göre, emeklilik yaşı artık “doğuşta beklenen yaşam süresi” doğrultusunda otomatik olarak ayarlanacak. Peki yaşam süresi nedir ve nasıl hesaplanıyor?

Doğuşta beklenen yaşam süresi

TÜİK'in tanımladığı haliyle, doğuşta beklenen yaşam süresi; yeni doğmuş bir bireyin mevcut ölümlülük risklerine maruz kalması durumunda yaşaması beklenen ortalama yıl sayısıdır.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) son kesin verilerine göre, doğuşta beklenen yaşam süresi Türkiye genelinde 77.3 yıl oldu. Erkeklerde 74.7 yıl, kadınlarda ise 80 yıl olarak hesaplandı.

2025 CumhurbaşkanlığıYıllık Programı'na göre otomatik emeklilik çalışmalarını aşağıdaki bakanlıklar ve kurumlar birlikte yapacaklar:

• Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı
• Hazine ve Maliye Bakanlığı
• Strateji ve Bütçe Başkanlığı
• SGK

İkinci Basamak Emeklilik Sistemi Devreye Giriyor

Programda ayrıca "Otomatik Katılım Sistemi"nin işveren katkısıyla çalışanları destekleyecek şekilde ikinci basamak bir emeklilik sistemine dönüştürülmesi de planlanıyor. Bu kapsamda, Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (SEDDK) geliştirdiği Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi modelinin, Bireysel Emeklilik Sistemi (BES) Danışma Kurulu ile istişare edilerek oluşturulacağı ve ilgili mevzuat çalışmalarının başlatılacağı belirtildi. BES kesintilerinin azaltılması, 25 yaş altı üniversite öğrencilerinin BES’e katılımının teşvik edilmesi gibi adımlar da gündeme alınmış durumda.

Uzun Süreli İstihdam Artırılacak

Programda yer alan bir diğer önemli madde ise uzun süreli istihdamı teşvik etmeye yönelik adımlar oldu. Çalışanların daha uzun süre istihdamda kalmasını sağlayacak düzenlemeler araştırılırken, bu şekilde çalışanlar için ilave mali yük oluşturulmadan çözüm üretilecek. Dünya genelindeki uygulamalar incelenecek ve maliyet analizleri yapılacak.

Sosyal Güvenlikte Yeni Tedbirler

Sosyal güvenlik sisteminin finansal sürdürülebilirliğini güçlendirmek üzere reform alanları da belirlenmiş durumda. Bu bağlamda, aktüeryal dengeyi güçlendirmeyi hedefleyen reformlar, kurumlar arası iş birliği ile hayata geçirilecek. Düzenli izleme ve raporlama mekanizmaları oluşturulacak, sosyal güvenlik sisteminin istatistik kapasitesi artırılacak.

Yeni Yaşlı Bakım Sigortası Geliyor

2025 programında sosyal güvenlik alanındaki yeniliklerden bir diğeri de yaşlı bakım sigortası olacak. Tedbirlere göre, yaşlı bakım hizmetlerinin finansmanı için yeni bir sigorta modeli oluşturulacak. Ayrıca, sürekli iş göremezlik veya maluliyet geliri alanların yeniden istihdama kazandırılması amacıyla mesleki rehabilitasyon çalışmaları yapılacak. Sistemde kayıt dışı istihdam ve ücretle mücadeleye yönelik denetimler de artırılacak.

İstihdam Teşvikleri Yeniden Düzenleniyor

Planda, özellikle kadın, genç ve engellilere yönelik istihdam teşviklerinin yeni dönemde öncelikli olarak ele alınacağı vurgulandı. İşverenlerin Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) işlemlerini kolaylaştırmak için bilişim altyapısının geliştirileceği ve bürokrasinin azaltılacağı ifade edildi. Ayrıca tamamlayıcı sağlık sigortasının yaygınlaştırılması da hedefler arasında yer alıyor.

Esnek Çalışma Biçimleri Tekrar Gündemde

Daha önceki yıllarda da çeşitli politika belgelerine dahil edilen esnek çalışma modelleri, 2025 programında bir defa daha karşımıza çıkıyor. Uzaktan çalışma, yarı zamanlı işler gibi esnek çalışma biçimlerinin hukuki ve teknik altyapısının güçlendirilmesi planlanıyor. Esnek çalışma biçimleri, çalışan ve işveren kesimleri arasındaki çeşitli itirazlar sebebiyle geçmiş yıllarda yaygınlaşamamıştı. Ancak bu modellerin, sayısal teknolojilere uyumlu hale getirilmesi amacıyla gerekli düzenlemeler yapılacak.